Czy jest możliwe przygotowanie w domu dobrej kawy bez dużych wydatków i kosztów, jakie niesie za sobą zakup profesjonalnego sprzętu? Jak to zrobić i czym są alternatywne metody parzenia kawy?
Świeżo zmielona kawa i podstawowa wiedza na temat jej prawidłowego mielenia może znacznie poprawić smak Twojego naparu i przyjemność z jego picia. Co trzeba wiedzieć, by robić to prawidłowo?
Prawidłowa ekstrakcja kawy
Ekstrakcja to wyodrębnianie składnika lub składników metodą dyfuzji do cieczy lepiej rozpuszczających te związki chemiczne. Odnosząc to pojęcie do kawy, ekstrakcja oznacza nie mniej nie więcej niż parzenie kawy, czyli przejście i rozpuszczenie zawartych w kawie substancji do wody. Jak smakuje prawidłowo wyekstrahowana kawa? Jest lekko słodka, zbalansowana, przyjemna, z wyczuwalnymi nutami jakie ją opisują. Możemy jednak spotkać się też z pojęciem zbyt niskiej lub zbyt wysokiej ekstrakcji - czyli tym, jak nasza kawa smakować nie powinna. Jak poznać nieprawidłowo zaparzoną kawę? O tym poniżej.
Czy świeżo zmielona kawa jest najlepsza?
Zacznijmy od tego: po co w zasadzie w ogóle mielimy ziarna kawy? Po to, aby wydobyć z nich jak najwięcej smaku i aromatu. Bezpośrednio po zmieleniu, kawa ma w ich w sobie najwięcej. Im dłużej ziarna kawy mają kontakt z powietrzem, tym więcej ich tracą - dlatego możemy się czasem spotkać z pojęciem “zwietrzałej kawy”, czyli takiej, w której smak i aromat nie są już tak wyraźne. A ponieważ dążymy właśnie do tego, aby nasza filiżanka zawierała w sobie pełnię smaków i aromatów, to istotnym jej elementem jest zmielenie kawy bezpośrednio przed jej zaparzeniem.
Jak grubość mielenia kawy wpływa na smak naparu?
Świeżość kawy to tylko jeden element - czynników wpływających na smak Twojego naparu jest znacznie więcej. Innymi, bardzo istotnymi, są grubość i jakość mielenia.
Dobranie odpowiedniej grubości zmielenia ziaren robi ogromną różnicę. Dzieje się tak dlatego, że wraz z upływem czasu, podczas którego kawa wchodzi w kontakt z wodą, wydobywają się z niej różne rodzaje smaków - i nie pojawiają się jednocześnie. W pierwszej kolejności wydobywamy z kawy smaki kwaśne i ostre, następnie te soczyste, słodkie i przyjemne, a na samym końcu te bardziej gorzkie. Tym samym prawidłowa ekstrakcja kawy zależy od tego, jak długo woda jest w kontakcie z kawą i jak dużo kawy jest w kontakcie z wodą, co jest uzależnione między innymi od wielkości cząstek zmielonej kawy, czyniąc grubość zmielenia kawy kluczowym czynnikiem wpływającym na efekt, jaki zastaniemy w filiżance.
Właściwie wyekstrahowana filiżanka kawy, w której kawa miała kontakt z wodą przez odpowiednią ilość czasu, będzie miała przyjemny, zbalansowany smak. Dla odróżnienia, kawa o zbyt niskiej ekstrakcji, czyli na przykład taka, która była zbyt grubo zmielona będzie miała smak kwaśny czy wręcz słony, a kawa, która była zmielona zbyt drobno będzie miała smak gorzki lub spalony. Poprzez zmianę grubości mielenia i degustację kawy możesz "dostroić" swój młynek i grubość mielenia, aby uzyskać najlepszy efekt.
Prawidłowe mielenie kawy
Grubość mielenia wyznacza wybrany przez Ciebie sposób parzenia kawy, czyli między innymi to, jakiego sprzętu używasz. Drugim czynnikiem określającym, w jaką grubość ziaren należy celować, będzie czas kontaktu wody z ziarnami kawy - w zasadzie nierozerwalnie związany z metodą parzenia.
Przykładowo, w przypadku parzenia kawy metodami przelewowymi, które zajmują więcej czasu, potrzebujesz grubo zmielonej kawy, aby powoli wydobyć jej smak. Jeśli do drippera użyjesz bardzo drobno zmielonej kawy jak na espresso, małe cząsteczki nadmiernie się wyekstrahują i niezależnie od tego, jak wspaniałe będą kupione przez Ciebie ziarna, Twoja kawa będzie miała gorzki smak. Podobnie w przypadku ekspresu ciśnieniowego, w którym woda ma kontakt z kawą przez bardzo krótki czas, około 30 sekund lub mniej, potrzebna jest bardzo drobno zmielona kawa, aby uzyskać bogaty, słodki smak. Przy zbyt grubo zmielonej kawie, Twój napar będzie kwaśny i cierpki.
Zatem, jeśli zaparzysz kawę w domu, a jej smak będzie lekko gorzki, być może masz trochę za drobno zmielone ziarna. Na przykład w skali od 1 do 10 ustawień młynka, jeśli ostatnie mielenie było na 5 w tej skali, następnym razem spróbuj zmielić ją na 6 i sprawdź, czy smakuje lepiej. Analogicznie, jeśli Twoja ostatnia filiżanka kawy była zbyt kwaśna, spróbuj zmielić ją nieco drobniej.
O czym jeszcze pamiętać przy parzeniu kawy?
Dobre, świeże ziarna, odpowiednia grubość mielenia i właściwy czas ekstrakcji, to bardzo istotne elementy, bez których nie da się osiągnąć satysfakcjonującego efektu. Ale ważne jest też to, w jaki sposób nasz młynek mieli, czyli jakie ma żarna czy jaki ma rozrzut, jakiego sprzętu używamy do samego procesu parzenia, a także jakiej używamy do tego wody. Wszystko to może zaważyć na smaku Twojego naparu - w kolejnych artykułach omówimy pozostałe czynniki definiujące smak kawy.