Kawa to dla wielu ludzi ulubiony poranny napój, który pomaga rozpocząć dzień z energią. Jednak, poza działaniem pobudzającym, kawa posiada również bogactwo smaków i aromatów. W dzisiejszych czasach kawa stała się nie tylko popularnym napojem, ale także źródłem fascynacji i pasji dla wielu ludzi. Ćwiczenie sensoryki kawy to nie tylko sposób na poznanie różnych smaków i aromatów kawy, ale także sposobność do odkrywania nowych doświadczeń i pasji. O tym, czym jest sensoryka i jak się jej uczyć, dowiesz się poniżej.

 

 

Czym jest sensoryka? 

Sensoryka to dziedzina nauki zajmująca się badaniem procesów percepcji zmysłowej, czyli sposobu, w jaki organizm odbiera bodźce ze środowiska i interpretuje je w celu zrozumienia otaczającego go świata. Sensoryka skupia się na badaniu i opisie właściwości bodźców zmysłowych, takich jak dźwięki, obrazy, smaki, zapachy czy dotyk oraz na badaniu mechanizmów ich przetwarzania przez zmysły, a także na badaniu procesów integracji informacji sensorycznych w mózgu. 

 

Sensoryka ma zastosowanie w wielu dziedzinach, takich jak psychologia, medycyna, inżynieria, marketing czy projektowanie interakcji człowiek-komputer. W dzisiejszych czasach sensoryka ma duże znaczenie w badaniach nad sztuczną inteligencją i robotyką, gdzie próbuje się naśladować zmysły ludzkie w celu stworzenia inteligentnych systemów przetwarzania informacji sensorycznej.

 

W jakich obszarach sensoryka jest nam znana?

Dość powszechnie znana jest sensoryka w obszarze perfum, która zajmuje się badaniem percepcji zapachowej i składników zapachowych używanych do tworzenia perfum. Sensorycy perfumeryjni są szkoleni w rozpoznawaniu, opisywaniu i klasyfikowaniu zapachów, a także w rozumieniu, jak różne składniki wpływają na wrażenia zapachowe. Sensoryka w perfumach jest ważna, ponieważ zapach jest jednym z głównych czynników decydujących o tym, czy dane perfumy przypadną komuś do gustu. 

 

Sensorycy perfumeryjni pomagają w procesie tworzenia perfum, oceniając i dobierając składniki, aby stworzyć zapach o pożądanych właściwościach i efektach. Ważnym aspektem sensoryki perfum jest również badanie reakcji ludzi na różne zapachy. Badania te mogą pomóc w zrozumieniu, jakie czynniki wpływają na preferencje zapachowe, a także w projektowaniu perfum, które będą cieszyły się szerokim zainteresowaniem w różnych grupach konsumentów - tym obszarem zajmują się zazwyczaj sanselierzy.

 

Sensoryka i kawa - co to ma ze sobą wspólnego?

Tak jak w perfumiarstwie, zapachy są obecne także w żywności, a w tym oczywiście i w kawie. Kawa jest napojem o bardzo złożonym smaku i aromacie, dlatego profesjonalni bariści, roasterzy i degustatorzy muszą przejść skomplikowane szkolenia, aby móc właściwie opisywać jej cechy sensoryczne. Palone ziarna kawy zawierają ponad 800 lotnych związków aromatycznych, a także wiele substancji, które wpływają na jej smak. Kofeina jest odpowiedzialna za gorycz kawy, natomiast kwasy organiczne nadają kawie kwasowość o różnym charakterze. 

 

 

Kawowa sensoryka dla profesjonalistów

Osoby, które zajmują się profesjonalnie ocenianiem kawy, muszą przejść długie i skomplikowane szkolenia, aby nauczyć się właściwie charakteryzować wszystkie jej właściwości sensoryczne.

 

Sensoryka kawy to dziedzina nauki, która zajmuje się badaniem percepcji smaku, zapachu i innych właściwości związanych z kawą. Sensorycy kawy są szkoleni w rozpoznawaniu i opisywaniu różnych smaków, aromatów i innych cech charakterystycznych dla kawy, a także w ocenie jakości i porównywaniu różnych kaw. Sensoryka kawy jest ważna, ponieważ smak i aromat kawy są kluczowymi czynnikami decydującymi o jej jakości i popularności wśród konsumentów. 

 

Badania sensoryczne pozwalają na lepsze zrozumienie preferencji smakowych konsumentów oraz na doskonalenie technik palenia i parzenia kawy. W dzisiejszych czasach sensoryka kawy odgrywa również ważną rolę w rozwijaniu nowych produktów i innowacyjnych metod produkcji kawy. W oparciu o badania sensoryczne można np. tworzyć kawy o różnych smakach i aromatach, dostosowanych do preferencji różnych grup konsumentów. Sensoryka kawy jest także wykorzystywana w szkoleniach baristów, którzy muszą mieć umiejętności rozpoznawania różnych smaków i aromatów kawy, aby móc przygotować jak najlepsze napoje dla swoich klientów.

 

Jak uczyć się sensoryki kawy?

Bariści i producenci kawy uczą się sensoryki poprzez specjalistyczne szkolenia i kursy. W ramach takich szkoleń uczestnicy zdobywają wiedzę na temat podstawowych kawowych aromatów i smaków, uczą się analizy sensorycznej i oceny jakości kawy, a także doboru odpowiedniej metodologii.

 

Profesjonalny kurs z sensoryki kawy jest zazwyczaj podzielony na różne poziomy/etapy i pozwala poznać analizę sensoryczną jako dziedzinę naukową oraz funkcjonowanie zmysłów odpowiedzialnych za wyczucie smaku i aromatu. Kursanci otrzymują informacje o pięciu podstawowych smakach oraz grupach aromatów obecnych w kawie, a także poznają cechy sensoryczne kawy, takie jak body, mouthfeel czy flavour. Część praktyczna kursu poświęcona jest zazwyczaj standardom profesjonalnego cuppingu. Podczas nauki uczestnicy dowiadują się o różnicach między oceną obiektywną a subiektywną kawy, a także uczą się, jak zbudować panel sensoryczny i jakie kompetencje są wymagane. Analizowane są cechy sensoryczne kawy, takie jak cierpkość, body czy słodycz, definiowane są pozytywne i negatywne cechy kawy. Celem takiego kursu jest również zapoznanie się z potencjalnymi błędami w analizie sensorycznej oraz różnymi rodzajami testów sensorycznych dla kawy. Niektóre szkolenia sensoryczne kładą również nacisk na poznawanie regionalnych odmian kaw, metod produkcji, jakości ziaren i innych aspektów związanych z procesem produkcji kawy. 

 

Szkolenia sensoryczne zazwyczaj obejmują testowanie oraz ocenianie próbek kawy o różnych smakach i aromatach. Dzięki temu uczestnicy są w stanie zidentyfikować różnice między różnymi kawami oraz nauczyć się, jak dobrać odpowiednie parametry np. parzenia, aby wzmocnić lub zrównoważyć konkretne walory kawy. 

 

 

Czy zatem istnieje taki zawód jak sensoryk kawy?

Tak, istnieje zawód profesjonalnego sensoryka kawy. Aby zostać profesjonalnym sensorykiem kawy, należy zdobyć specjalistyczną wiedzę i doświadczenie w dziedzinie sensoryki, a także wiedzę na temat procesu produkcji kawy oraz sposobów parzenia i serwowania kawy. Istnieje wiele organizacji i instytucji, które oferują kursy i szkolenia z tego zakresu, w tym Coffee Quality Institute, Specialty Coffee Association (SCA) i World Coffee Research. Certyfikaty i akredytacje z tych organizacji są powszechnie uznawane w branży kawowej i mogą pomóc w zdobyciu pracy jako profesjonalny sensoryk kawy. 

 

Ważnym elementem kariery profesjonalnego sensoryka kawy jest również praktyka i doświadczenie. Niektórzy profesjonaliści zaczynają swoją karierę od pracy w kawiarniach, gdzie zdobywają doświadczenie w przygotowywaniu kawy oraz w ocenie jakości i smaku kawy. Inni pracują bezpośrednio w branży kawowej, w firmach zajmujących się paleniem i sprzedażą kawy, lub jako konsultanci dla różnych firm i organizacji. Profesjonalny sensoryk kawy musi posiadać wiedzę z zakresu chemii i fizjologii smaku i zapachu, a także umiejętności w zakresie analizy i oceny sensorycznej. Musi być w stanie dokładnie opisać smak, aromat i inne właściwości kawy, a także umieć identyfikować różnice między różnymi kawami. 

 

Czy sensoryki kawy można uczyć się tylko na szkoleniach?

Nie, jak najbardziej możesz się uczyć sensoryki także na własną ręką. Najważniejsze właściwości sensoryczne kawy możesz poznać w domowym zaciszu, poprzez wybór odpowiedniej kawy, przygotowanie jej na różne sposoby i ocenę jej smaku, aromatu i tekstury. Ćwiczenie sensoryki kawy jest nie tylko ciekawym zajęciem, ale także umożliwia poznanie i docenienie różnic między poszczególnymi gatunkami kawy, a także pozwala na dokładniejsze zrozumienie procesu degustacji i oceny smaku. Również aby stać się profesjonalnym sensorykiem kawy, potrzebna jest nie tylko wiedza i umiejętności, ale także doświadczenie i praktyka, dlatego warto regularnie ćwiczyć swoją sensorykę kawy, korzystając z dostępnych w domu narzędzi i metod, oraz rozwijać swoją wiedzę na temat kawy i sposobów jej przygotowania. 

 

 

Sensoryka brzmi ciekawie, ale to jednocześnie jeszcze zupełnie nieznany Ci obszar?

Co zrobić jeśli sensoryka wydaje Ci się interesująca, ale zupełnie nie wiesz, od czego zacząć, a wszystkie skomplikowane nazwy są jeszcze dla Ciebie zbyt skomplikowane? Bez stresu, po prostu zacznij małymi krokami - skup się na na drobnych, codziennych rzeczach. Oto kilka prostych ćwiczeń, które pomogą Ci poprawić swoją sensorykę zapachów i smaków: 

 

1. Porównywanie aromatów - wybierz dwa różne rodzaje kawy, przygotuj dwie filiżanki i wąchaj je oddzielnie, starając się zidentyfikować różnice w aromacie między nimi. Następnie zaparz je i ponownie porównaj. Możesz też spróbować tego samego z herbatami lub innymi napojami. 
2. Skupienie się na smaku - przygotuj sobie jakieś jedzenie i spróbuj go w różnych warunkach, np. na początku i na końcu posiłku. Zwróć uwagę na smak, teksturę i aromat jedzenia. Spróbuj je opisać i znaleźć różnice.
3. Testowanie swojej pamięci zapachowej - poproś kogoś, aby dał Ci do powąchania różne zapachy, a następnie spróbuj zidentyfikować każdy z nich. Możesz też spróbować zapamiętać poszczególne aromaty, a później spróbować je odgadnąć. 
4. Porównywanie smaków - porównaj smaki różnych rodzajów kawy lub innych produktów spożywczych, takich jak owoce czy sery. Staraj się wychwycić subtelne różnice między nimi. 
5. Uczenie się słownictwa - ucz się nazw zapachów i smaków, aby móc łatwiej opisać to, co czujesz. Możesz skorzystać z internetowych słowników zapachów lub słowników smaków, aby poznać różne terminy i słownictwo związane z sensoryką. 
6. Testowanie swojej wrażliwości - przygotuj sobie różne jedzenie i napoje, a następnie spróbuj je rozpoznać, zatykając nos. Sprawdzisz w ten sposób, jak bardzo twoje węchowe zmysły wpływają na smak i aromat. 
7. Porównywanie jedzenia i napojów pochodzących z różnych regionów - spróbuj różnych kaw lub potraw pochodzących z różnych krajów i porównaj ich smaki i aromaty. Odkryjesz w ten sposób, jak różne kultury mają różne preferencje smakowe. 
8. Organizowanie degustacji - zbierz swoich przyjaciół lub rodzinę i zorganizuj degustację różnych produktów spożywczych. Porozmawiajcie o swoich wrażeniach i spróbujcie zidentyfikować różnice między nimi. 
9. Odkrywanie nowych smaków i zapachów - spróbuj jedzenia i napojów, których jeszcze nie znasz, aby odkryć nowe smaki i aromaty. W ten sposób poszerzysz swoje horyzonty i wzbogacisz swoją sensorykę. 
10. Odkrywanie kawy - zaparz kilka różnych kaw, a następnie skup się na ich właściwościach sensorycznych. Zacznij od oceny aromatu. Przytrzymaj każdy kubek z kawą pod nosem i spróbuj zidentyfikować, jakie aromaty wyczuwasz. Czy jest to zapach czekolady, orzechów, owoców czy kwiatów? Następnie spróbuj każdej kawy i oceń jej smak. Czy jest to kawa gorzka, słodka, kwaśna czy wczuwasz w niej coś jeszcze? Ważne jest również zwrócenie uwagi na teksturę kawy - to ona wpływa na odbiór jej smaku i aromatu. 

 

Pamiętaj o cierpliwości i systematyczności w swoim treningu sensorycznym. Regularne ćwiczenia pomogą Ci ulepszyć swoje umiejętności i rozwinąć bardziej wrażliwą sensorykę. Powodzenia!